Aria Fani’s Reading across Borders: Afghans, Iranians, and Literary Nationalism, which was published in March 2024 by the University of Texas Press, has been translated into Persian and will be made available to Iranian readers in late September. The translation was done by Ali Ghasemi Monfared and it will be published by Shirazeh Press, a highly reputable publishing house that specializes in the modern and contemporary history of Iran, the Caucasus, Central Asia. Dr. Morad Saghafi, its director, describes the contributions of Prof. Fani’s study as such,
بيشترِ پژوهش هايي كه به دگرگوني ها و تحولات سياسي، فرهنگي و اجتماعي ايران در يكصد وپنجاه سال اخير پرداخته اند، آنهـا را در چـارچوب نظريـة مدرنيزاسـيون مورد نقد و ارزيابي قرار داده اند. كتاب حاضر با پرداختن بـه دولـت ملّـت سـازي از طريق گشودنِ بحث ملّيگرايی، استثنايي است بر اين قاعده. اگر به هنگام اهتمام براي مدرن كردن سازوكارهای حكمرانـی كـشور، نگاه فعالان بيشتر به سمت بيرون (عمدتاً به سمت كشورهاي غربي و گاه به تجربه كشور ژاپن ) و الگوبرداري از تجارب ديگران بود، تـلاش و تكـاپو بـراي دولـت - ملّتسازی نگاهی درونی بود و بيش از هر چيز منوط به تمركز بر داشته های كشور و به آن عوامل و عناصری كه توانسته بودند پيوند هـاي ملّـت را مـستحكم سـازند. تلاش و تكاپويی كه مستلزم تمركز بر ميراث بود به معنای يادمانهـا و سـازه هـای تاريخی و همزمان منوط به توجه و تأكيد بر ميراث فرهنگي و برجسته كردن آن از طريق بزرگداشت حاملان تاريخي اش و نهايتـاً جـد وجهـد بـراي تبـديل تجـارب همزيستي ملّت به يك ميراث. موضوع كتاب حاضر بررسی تبعات پويايي های ايـن نگاه به درون است با بررسي حوزهٔ زبان و ادبيـات فارسـي در ايـران و افغانـستان. حوزهای كه نه تنها ميراث مشترك فرهنگي اين دو كشور كـه تمـامي سـاير جوامـع فارسی زبان به شمار می آيد. معمول آن است كه الزامات ملّی گرايـی همـه جوامـع را به سوی پشت كردن به بيرون و روی آوردن به درون ترغيب كنـد. كتـاب حاضـر از طريق استناد به مراودات گسترده و گفت وگوهاي انتقادي ميان ادبـا، روشـنفكران و صاحبنظران دو كشور افغانستان و ايران نشان می دهد كه از قـضا ملّـی گرايـان دو كشور بودند كه بيش و پيش از همه در اين برههٔ سرنوشت ساز به استقبال شناسايی نقطه نظرات يكديگر شتافتند.